Do poradni zgłaszają się rodzice przekonani o potrzebie odroczenia dziecka od obowiązku szkolnego. Opinie o zasadności odroczenia mogą być wydawane przez publiczne lub niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, po przeprowadzeniu diagnozy gotowości szkolnej. Badanie takie dotyczy czterech aspektów rozwoju dziecka – fizycznego, poznawczego, emocjonalnego i społecznego.
Gotowość do podjęcia nauki szkolnej oznacza taki stopnień rozwoju, który umożliwi dziecku naukę czytania, pisania i liczenia, przystosowanie się do wymagań szkoły oraz współżycie z grupą rówieśniczą.
Dziecko dojrzałe do nauki szkolnej potrafi:
- potrafi podać podstawowe informacje o sobie i swojej rodzinie;
- skupiać uwagę na zadaniu, zrozumieć instrukcję, zastosować się do niej i doprowadzić działania do końca;
- radzić sobie z trudnościami i niepowodzeniami;
- słuchać i czytać (teksty niedługie) ze zrozumieniem;
- wykazać się znajomością schematu ludzkiego ciała i jego proporcji;
- potrafić posłużyć się narzędziami do pisania, malowania, rysowania, wycinania itp.
- wykazać się umiejętnością klasyfikowania obiektów (dobierania w pary, przypisywania do kategorii, itp.), ich łączenia i rozróżniania zgodnie z posiadanymi cechami;
- wykazać się umiejętnością wykonywania prostych działań matematycznych (dodawanie i odejmowanie w zakresie dziesięciu);
- wykazać się kompetencjami językowymi (prawidłowa wymowa głosek, nazywanie głosek, sylabizowanie, wypowiadanie się pełnymi zdaniami, umiejętność konstruowania spójnej wypowiedzi);
- wykazać się określonym poziomem sprawności ruchowej;
- rozróżniać prawą i lewą stronę ciała;
- potrafić samodzielnie wykonać podstawowe czynności samoobsługowe (jedzenie, ubieranie się, mycie, sznurowanie obuwia, zapinanie guzików itp.)
- umieć współpracować z grupą, bawić się zgodnie z rówieśnikami, nawiązywać kontakty społeczne.
Jeśli dziecko dysponuje takimi umiejętnościami, to jest gotowe do nauki w szkole.
Rodzice 5-latków ubiegający się o odroczenie dziecka zwracają się do nauczyciela w przedszkolu o wydanie opinii (diagnozy). Na jej podstawie proszą poradnię o przebadanie dziecka i wydanie opinii o potrzebie odroczenia od obowiązku szkolnego.
Po zasięgnięciu opinii specjalistów poradni psychologiczno – pedagogicznej (psychologa, pedagoga, logopedy) ostateczną decyzję dotyczącą rozpoczęcia lub odroczenia dziecka od obowiązku szkolnego, podejmuje rodzic.