„Wiedzę o świecie zyskujemy za pomocą zmysłów, to między innymi dotyk, smak, słuch, wzrok, zapach. Wrażenia zmysłowe odpowiednio odbierane przez układ nerwowy nazywane są w literaturze „pożywieniem dla mózgu”, dostarczają wiedzę potrzebną dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. To tak jak policjant na skrzyżowaniu kieruje ruchem, tak nasz mózg kieruje informacjami docierającymi do niego. Jeśli przepływ informacji jest niezorganizowany, życie przypomina korek uliczny. Jak ważną rolę w naszym życiu odgrywają prawidłowo wykorzystane zmysły przywołajmy prozaiczną sytuację obierania pomarańczy
- wzrok – widzimy kolor i smak owocu,
- węch – odbieramy intensywny zapach,
- smak,
- dotyk – za pomocą receptorów dotykowych odbieramy fakturę skórki pomarańczy i jej temperaturę,
- napięcie mięśniowe, koordynacja ruchowa i kinestezja – dzięki nim sprawnie obieramy skórkę,
- słuch – (pośrednio) słyszymy dźwięk odrywania skórki od owocu.
Dopiero umiejętne połączenie wymienionych powyżej doświadczeń zmysłowych pozwala na stworzenie w umyśle „pojęcia pomarańczy”. Tymi słowami Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Brzozowie Marta Śmigiel rozpoczęła konferencję Zaburzenia integracji sensorycznej i ich wpływ na proces uczenia się, która odbyła się 04 lutego br. w Sali Bankietowej Alta. Spotkanie adresowane było do dyrektorów, nauczycieli, psychologów, pedagogów, logopedów oraz pracowników instytucji publicznych. Wzięło w nim udział 110 zainteresowanych z terenu powiatu brzozowskiego, krośnieńskiego, rzeszowskiego i sanockiego. Starostwo Powiatowe reprezentowane było przez Panią Ewę Tabisz – Sekretarz Powiatu, Pana Henryka Kozika – Przewodniczącego Rady Powiatu, Panią Ewę Foryś – Kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.
Korzystne zmiany w świadomości rodziców, wczesne diagnozowanie deficytów rozwojowych oraz specyfika trudności w rozwoju młodszych dzieci to tematy, które na wstępie poruszyła neurologopeda PP-P Ewelina Gurgacz. Bazując na swoim doświadczeniu zawodowym, przybliżyła zgromadzonym jak na przestrzeni kilku lat zmieniały się problemy, z którymi zgłaszają się rodzice do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Brzozowie.
Psycholog dziecięcy, terapeuta SI, Katarzyna Langenfeld omówiła schemat rozwoju procesów przetwarzania sensorycznego. Podkreślała, że jeżeli u ucznia pojawiają się problemy w rozwoju psychoruchowym, edukacji oraz zachowaniu, przyczyna może tkwić w zaburzonym procesie integracji układu zmysłów. Dzieci z zaburzoną integracją sensoryczną będą rozwijały się „nierówno” – część ich układu nerwowego funkcjonuje bowiem w sposób zaburzony lub nieprawidłowy, podczas gdy inne obszary działają poprawnie. W związku z tym wielu rodziców może nie zdawać sobie sprawy z tego, że zachowanie ich dziecka, czy kłopoty z nauką są skutkiem zaburzeń neurologicznych, nad którymi nie jest ono w stanie zapanować. Psycholog omówiła również strategie postępowania z dzieckiem, u którego dostrzegamy powyższe zaburzenia.
Obraz dziecka z deficytem integracji i ich wpływ na trudności w procesie uczenia omówiła w kontekście Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego (CAPD), Katarzyna Skrobek-Chmurska, neurologopeda, pedagog specjalny z Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiego im. Jana Pawła II w Krośnie. Mózg osoby z CAPD ma trudności z percepcją i interpretacją dźwięków, w tym również dźwięków mowy. Dzieci, u których występuje omawiane zaburzenie najczęściej mają trudności w rozumieniu mowy, problemy ze zrozumieniem złożonych poleceń i skupieniem uwagi, co w konsekwencji powoduje liczne problemy w szkole, m.in. z czytaniem, formułowaniem ustnych i pisemnych dłuższych form wypowiedzi oraz z zapamiętywaniem usłyszanych informacji. Bardzo istotna jest wczesna, właściwa diagnoza dziecka, która pozwoli uniknąć opóźnień w rozwoju mowy i problemów w nauce szkolnej. Pani Katarzyna jest jednym z niewielu specjalistów w naszym rejonie, którzy prowadzą diagnostykę tego typu zaburzeń.
Izabela Kowalik – pedagog specjalny, terapeuta SI, neurologopeda pracująca na co dzień w Poradni Logopedycznej przy Wojewódzkim Szpitalu Podkarpackim w Krośnie, podkreślając, iż „Logopedia to nie tylko lusterko, krzesełko i szpatułka”, omówiła m. in. istotę stymulacji układu przedsionkowego, czucia głębokiego, rozwijania koordynacji ruchowej w zakresie małej i dużej motoryki w terapii logopedycznej.
Studium indywidualnego przypadku dziecka z dysfunkcją integracji sensorycznej przedstawiła Monika Tasz- terapeutka SI w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Brzozowie.
Na zakończenie Dyrektor Samorządowego Przedszkola w Dydni – Dorota Bluj podzieliła się doświadczeniami z codziennej pracy z dziećmi w różnymi dysfunkcjami, podkreślając, jak świadomość problemów w zakresie procesów integracji sensorycznej wpływać może na ogólny obraz, a także postępy w terapii dziecka. Przedszkole Samorządowe w Dydni od września 2018 r. wzbogaciło się o salę do terapii.
Terapia z wykorzystaniem metody SI jest „terapią przez zabawę”. Dziecko bawiąc się, jednocześnie się uczy, niejednokrotnie adekwatna diagnoza pozwoli uniknąć wielu problemów wychowawczych oraz umożliwi pełny rozwój intelektualny i emocjonalny dziecka.
Ewelina Gurgacz
neurologopeda, pedagog
Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Brzozowie
